Ψυχρολουσία για τον εμπειρογνώμονα στην Κύπρο

ΕΝΩ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΑΙΓΥΠΤΙΟΥ ΑΕΡΟΠΕΙΡΑΤΗ
Καθηγητής Joffe: «Ο δικός μου ρόλος, ήταν να συμβουλεύσω το Δικαστήριο γι' αυτό που θεωρώ ως αντικειμενική πραγματικότητα στην Αίγυπτο, αλλά πραγματικά εξεπλάγην, που το Δικαστήριο δεν μου επέτρεψε καν να πω αυτά που είχα να πω!»
Ανθούλα Παπαδοπούλου: «Αν και η μαρτυρία του Καθηγητή Joffe δεν εξετάστηκε ως τέτοια, εντούτοις χρησιμοποιήθηκε για ν’ αποκλειστεί από το Δικαστήριο ως εμπειρογνώμονας. Πώς μπορείς να χρησιμοποιείς μια μαρτυρία που απορρίπτεις, για ν’ αποκλείσεις το άτομο που την έγραψε; Είναι μια αντίφαση εξ ορισμού»
A ́ ΜΕΡΟΣ
Μια απίστευτη ψυχρολουσία περίμενε στην Κύπρο τον -διεθνώς αναγνωρισμένο για θέματα ασύλου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον αραβικό κόσμο- 76χρονο Βρετανό Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Cambridge Emile George Howard Joffe, που την Πέμπτη, 18 Αυγούστου 2016, βρέθηκε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας για να ενισχύσει, με τη μαρτυρία του, το αίτημα της υπεράσπισης του εκζητουμένου Αιγύπτιου αεροπειρατή Seif el-Din Moustafa Imam να μην εκδοθεί στην Αίγυπτο, γιατί κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα και η ίδια η ζωή του.

Με ενδιάμεση απόφαση, που ανέγνωσε η Επαρχιακή Δικαστής Δώνα Κωνσταντίνου, το Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα της υπεράσπισης να αποδεχθεί ως ανεξάρτητο πραγματογνώμονα για την εσωτερική τάξη, την ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αίγυπτο τον Καθηγητή Joffe. Ορίσθηκε η 21η και η 23η Σεπτεμβρίου 2016 ως τελικές ημερομηνίες για παρουσίαση εμπειρογνώμονα από την υπεράσπιση του Moustafa Imam και το Δικαστήριο δήλωσε ότι θα προχωρήσει με τις αγορεύσεις, αν δεν παρουσιαστεί άλλος μάρτυρας για πραγματογνωμοσύνη.

Η μεγάλη έκπληξη του Emile Joffe

Τη μεγάλη του έκπληξη και δυσαρέσκεια για το... σκαρτάρισμά του από το κυπριακό Δικαστήριο εξέφρασε, σε συνέντευξή του στη «Σημερινή» του Σαββάτου, ο ίδιος ο Emile Joffe, αλλά και ο δικηγόρος του Αιγύπτιου αεροπειρατή Ροβέρτος Βραχίμης, που ανέλαβε να τον υπερασπίσει στο ποινικό μέρος της υπόθεσης, στο πλαίσιο της παρεχόμενης από το κράτος νομικής αρωγής, εφόσον ο κατηγορούμενος δεν έχει τα οικονομικά μέσα για να διορίσει ο ίδιος δικηγόρο.

Σε δηλώσεις τους εξάλλου στην εφημερίδα μας, η Ανθούλα Παπαδοπούλου και ο Δώρος Πολυκάρπου, στελέχη της μη κυβερνητικής οργάνωσης υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων 'Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό' που παρέχει με δικηγόρους της, επίσης αμισθί, νομική βοήθεια σε ό,τι αφορά στην αίτηση του Moustafa Imam για πολιτικό άσυλο στην Κύπρο, καταγγέλλουν ότι υπάρχουν πολιτικές παρεμβάσεις στην υπόθεση.

«Το τραγικό είναι ότι, αυτήν τη στιγμή, η Κυπριακή Δημοκρατία αδιαφορεί για την τύχη του Moustafa Imam, γιατί εκείνο που την ενδιαφέρει, πρωτίστως, είναι να προστατεύσει τη σχέση της με την Αίγυπτο και με το καθεστώς Sisi, αδιαφορώντας για τη ζωή ενός ανθρώπου», μας είπε χαρακτηριστικά ο Δώρος Πολυκάρπου.

«Σε περίπτωση πάντως», συνέχισε, «που εγκριθεί το αίτημα της Αιγύπτου για επιστροφή του, η ΚΙΣΑ θα προχωρήσει άμεσα σε έφεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για ακύρωση της έκδοσης, επικαλούμενη την πιθανότητα να υποστεί βασανιστήρια ή να δολοφονηθεί».

Ατεκμηρίωτη πραγματογνωμοσύνη...

Όπως είναι γνωστό, ο 59χρονος Seif el-Din Moustafa Imam διέπραξε άοπλος την αεροπειρατεία σε αεροσκάφος των Αιγυπτιακών Αερογραμμών στις 29 Μαρτίου 2016 και το ανάγκασε να προσγειωθεί στη Λάρνακα, με στόχο -όπως δήλωσε- να κάνει γνωστή στην Ευρώπη και σε όλο τον ελεύθερο κόσμο τη συστηματική παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη χρήση βασανιστηρίων και τις δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων ή διαφωνούντων με το καθεστώς της Αιγύπτου.

Να υπενθυμίσουμε ότι το Δικαστήριο εξέδωσε την ενδιάμεση απόφαση, αφού η Δικηγόρος της Δημοκρατίας Ελένη Λοϊζίδου, ως Κατηγορούσα Αρχή, έφερε ένσταση στο αίτημα της υπεράσπισης του Αιγύπτιου αεροπειρατή, όπως το Δικαστήριο αποδεχθεί τον Καθηγητή Joffe ως ανεξάρτητο πραγματογνώμονα για την παρούσα κατάσταση των ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο.

«Τα προσόντα του μάρτυρα, -πτυχία στη Χημεία και σπουδές για τη Βόρειο Αφρική- δεν μπορούν να τεκμηριώσουν πραγματογνωμοσύνη στην εσωτερική κατάσταση της Αιγύπτου», είπε, μεταξύ άλλων, η Δώνα Κωνσταντίνου, διαβάζοντας την απόφασή της. Πρόσθεσε ότι «η έκθεση που ετοίμασε (ο Joffe) προς το Δικαστήριο στηρίζεται σε συλλογή πληροφοριών από πηγές κυρίως εκτός της Αιγύπτου και κυρίως σε δημοσιεύματα. Ενώ, ο μάρτυρας είπε στο Δικαστήριο ότι η τελευταία φορά που επισκέφθηκε την Αίγυπτο ήταν το 2010 και, ως εκ τούτου, το Δικαστήριο δεν μπορεί να του προσδώσει την ιδιότητα του πραγματογνώμονα και δεν θα αποδεχτεί τη μαρτυρία του ως πραγματογνώμονα για την εσωτερική έννομη τάξη και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο».
Ένας ασυνήθιστος αποκλεισμός

«Η ιδέα να αποκλείσουν τη μαρτυρία μου, χωρίς καν να την ακούσουν, είναι τουλάχιστον ασυνήθιστη», μας είπε ο Καθηγητής Joffe, όταν τον συναντήσαμε στο ξενοδοχείο του την επομένη της... ψυχρολουσίας του, λίγες ώρες πριν επιστρέψει στην Αγγλία. Μαζί του ήταν η Πρόεδρος της ΚΙΣΑ, Ανθούλα Παπαδοπούλου. Ο Καθηγητής μάς είπε ότι ήρθε πολλές φορές στην Κύπρο, αλλά η τελευταία ήταν πρίν από είκοσι χρόνια.

«Σε ένα βρετανικό δικαστήριο», πρόσθεσε, «αυτό που θα συνέβαινε, ήταν ότι θα παρουσίαζα τα στοιχεία μου και μετά η Κατηγορούσα Αρχή θα προσπαθούσε να τα 'κατεδαφίσει', αμφισβητώντας τα. Σε αυτήν την περίπτωση το Δικαστήριο απλώς δήλωσε ότι δεν έχω τα προσόντα για να δώσω στοιχεία και δεν αποδέχτηκε το έγγραφο που ετοίμασα για το προσωπικό ιστορικό μου. Ενώ, η ίδια η έκθεσή μου για την κατάσταση στην Αίγυπτο αντιμετωπίσθηκε ως στοιχείο για την... ανικανότητά μου! Πολύ ασυνήθιστο...».

-Τι θα γινόταν αν η έκθεσή σας γινόταν αποδεκτή ως νόμιμη μαρτυρία στο Δικαστήριο;

-Ανεξάρτητα αν κανείς συμφωνεί ή όχι σε όλες τις λεπτομέρειες της έκθεσης, αν αυτή γινόταν αποδεκτή θα ήταν πολύ δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι η Αίγυπτος είναι ένα νόμιμο καθεστώς, όπου θα μπορούσε ο κύριος Moustafa Imam να επιστραφεί. Αυτό που με εξέπληξε στην υπόθεση είναι ότι το Δικαστήριο είπε πως η έκθεση που ετοίμασα στηρίζεται σε συλλογή πληροφοριών από πηγές κυρίως εκτός της Αιγύπτου και κυρίως σε δημοσιεύματα.

Θεωρήθηκα άσχετος, στη βάση άσχετων πραγμάτων, κατά τη γνώμη μου. Φυσικά δεν μπορώ να κρίνω την απόφαση του Δικαστηρίου, αφού ο δικός μου ρόλος ήταν να συμβουλεύσω το Δικαστήριο σε αυτό που θεωρώ ως αντικειμενική πραγματικότητα στην Αίγυπτο. Αλλά πραγματικά εξεπλάγην, που το Δικαστήριο δεν μου επέτρεψε καν να πω αυτά που είχα να πω!

«Μπορούν να τον στείλουν πίσω»

-Τι νομίζετε ότι θα γίνει στη συνέχεια;

-Δεν ξέρω, γιατί δεν ξέρω πώς λειτουργεί εδώ το νομικό σύστημα. Αυτό που φαντάζομαι ότι θα γίνει είναι πως, δεδομένου ότι έχει αποκλεισθεί η έκθεσή μου, ο κύριος Moustafa Imam θα σταλεί πίσω στην Αίγυπτο γιατί, σύμφωνα με τον κυπριακό αλλά και με τον αιγυπτιακό νόμο, διέπραξε έγκλημα. Έκανε αίτηση ασύλου στην Κύπρο αλλά, σύμφωνα με τη Συνθήκη των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, αν διαπράξεις ένα έγκλημα τότε δεν προστατεύεσαι από τις πρόνοιες της Συνθήκης.

Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να τον στείλουν πίσω, αποκλείοντάς τον από τη Συνθήκη. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι προβληματισμού. Πρώτα απ’ όλα, δεν μπορεί και δεν πρέπει να σταλεί πίσω, σε συνθήκες που θα τον θέσουν σε κίνδυνο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, την οποία υπέγραψε και η Κύπρος.

Όμως, η υποψία μου είναι ότι, πριν τεθεί θέμα προσφυγής στη Συνθήκη αυτήν, ο κύριος Imam θα σταλεί πίσω, έτσι κι αλλιώς... και μετά ό,τι και να γίνει θα είναι... ακαδημαϊκό. Γιατί, είτε θα είναι σε μια φυλακή στην Αίγυπτο και θα διαμαρτύρεται για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του είτε, το πιο πιθανό, θα υποστεί βασανιστήρια και μάλλον θα πεθάνει, λόγω κακομεταχείρισης, κάτω από συνθήκες που, με κάθε αντικειμενική εκτίμηση, είναι απαράδεκτες - αναφέρομαι στο αιγυπτιακό σύστημα φυλακών και στο αιγυπτιακό νομικό σύστημα.

-Σας επέτρεψε το Δικαστήριο να τα πείτε αυτά;

-Όχι βέβαια. Αυτά θεωρήθηκαν... άσχετα στην απόφαση του Δικαστηρίου. Να έχετε υπόψη ότι για σαράντα χρόνια δουλεύω στον χώρο του ασύλου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή αυτήν του κόσμου... πράγμα που απαντά και στο ερώτημα για την ασχετοσύνη μου...
Μια χωρίς νόημα διάκριση

-Το Δικαστήριο υιοθέτησε τους ισχυρισμούς της Κατηγορούσας Αρχής, ότι από την τελευταία φορά που επισκεφθήκατε την Αίγυπτο, το 2010, μέχρι σήμερα, παρήλθε μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε να έχετε πραγματική και ιδία γνώση για την εσωτερική κατάσταση δικαίου στη χώρα. Πώς το σχολιάζετε;

-Πράγματι, το 2012 αρρώστησα πολύ σοβαρά και έκανα μια μεγάλη εγχείρηση, από την οποία σε κάποιο βαθμό ακόμα αναρρώνω και δεν μπορούσα να ταξιδέψω, ούτε βέβαια στην Αίγυπτο. Αλλά αυτό είναι ουσιαστικά άσχετο, γιατί το πραγματικό ερώτημα είναι αν γνωρίζω την εσωτερική κατάσταση στην Αίγυπτο. Το Δικαστήριο υποστήριξε ότι κατανοώ τις διεθνείς σχέσεις της Αιγύπτου, αλλά όχι την εσωτερική της κατάσταση.

Αυτή είναι μια χωρίς νόημα διάκριση, γιατί πώς μπορείς να καταλαβαίνεις τις εξωτερικές σχέσεις της Αιγύπτου, αν δεν καταλαβαίνεις την εσωτερική κατάσταση που τις διαμορφώνει; Αυτή η διάκριση είναι ανοησία (rubbish) και πραγματικά είναι πολύ δύσκολο να βρω οποιοδήποτε λογική στην απόφαση να θεωρηθεί άσχετη η μαρτυρία μου. Αλλά έπρεπε να την ακούσει το Δικαστήριο, πριν την απορρίψει!

Ανθούλα Παπαδοπούλου: «Αν και η μαρτυρία του Καθηγητή Joffe δεν εξετάστηκε ως τέτοια, εντούτοις χρησιμοποιήθηκε για ν’ αποκλειστεί από το Δικαστήριο ως εμπειρογνώμονας. Πώς μπορείς να χρησιμοποιείς μια μαρτυρία που απορρίπτεις, για ν’ αποκλείσεις το άτομο που την έγραψε; Είναι μια αντίφαση εξ ορισμού».
«Έχασα χρόνο και χρήματα»...

Καθηγητής Joffe: «Κάτι άλλο που πρέπει να έχετε υπόψη, είναι ότι έκανα αυτήν την έκθεση χωρίς να λάβω αμοιβή, κι αυτό σημαίνει ότι έχασα τέσσερεις μέρες από τον χρόνο μου, έχασα πολλά χρήματα, από την αμοιβή που θα λάμβανα κάτω από φυσιολογικές περιστάσεις. Το Δικαστήριο είχε την έκθεσή μου από το τέλος Ιουλίου και είχε την ευκαιρία να την αξιολογήσει από τότε και να μου κάνει ερωτήσεις μέσω του διαδικτύου, ώστε να υποβάλω τα στοιχεία που είχα στη διάθεσή μου. Το αρνήθηκε αυτό και επέμενε ότι έπρεπε να έρθω αυτοπροσώπως στην Κύπρο.

»Το ερώτημά μου είναι, γιατί μπαίνεις στην ασυγχώρητη διαδικασία να σπαταλάς τους πόρους άλλων ανθρώπων (εμού και της ΚΙΣΑ), για έναν λόγο που δεν καταλαβαίνω; Ήταν εντελώς περιττή η φυσική μου παρουσία εδώ -δεδομένης της σύγχρονης τεχνολογίας- και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ένα Δικαστήριο στην Κύπρο δεν αποδέχεται την επικοινωνία μέσω του διαδικτύου, ως μέρος της δικαστικής διαδικασίας, για ν’ ακούσει τι έχει να πει κάποιος. Και τέλος θεωρώ ότι έχει ευθύνη το κυπριακό κράτος να με αποζημιώσει γιατί, χωρίς λόγο, μου σπατάλησε τον χρόνο μου και τους πόρους μου.

-Γιατί μπήκατε από την αρχή σε αυτήν την υπόθεση, ετοιμάσατε την έκθεση αμισθί και ήρθατε μάλιστα στην Κύπρο να την παρουσιάσετε;

-Το έκανα γιατί αυτός είναι ένας άντρας που αναμφίβολα διέπραξε ένα έγκλημα, αλλά και που έχει δικαίωμα στην καλύτερη υπεράσπιση, για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες έδρασε. Πιστεύω ότι η ενοχή του μετριάζεται από το ότι στη διάρκεια της αεροπειρατείας δεν χρησιμοποίησε καθόλου βία και δεν έφερε πραγματικά εκρηκτικά. Όμως, στην Κύπρο αρνούνται το δικαίωμά του στην υπεράσπιση.

«Δεν θέλουν να τον ακούσουν»

«Δεν είναι δυνατόν», σχολίασε στη «Σημερινή» ο Εκτελεστικός Διευθυντής της ΚΙΣΑ Δώρος Πολυκάρπου, «ένας εμπειρογνώμονας που καταθέτει σε βρετανικά δικαστήρια, ένας από τους λίγους ακαδημαϊκούς στην Ευρώπη με τόσο πλούσια εμπειρία και ερευνητικό έργο στην περιοχή, να θεωρηθεί... άσχετος από κυπριακό Δικαστήριο, πριν καν το Δικαστήριο τον ακούσει! Δεν θέλουν να τον ακούσουν και έτσι απαλλάσσονται από μια σημαντική μαρτυρία, ότι αν ο κατηγορούμενος σταλεί πίσω στην Αίγυπτο πιθανόν να τον περιμένουν βασανιστήρια και εξαφάνιση, όπως πολλούς άλλους τα τελευταία δύο χρόνια.

-Πώς προέκυψε η σχέση της ΚΙΣΑ με τον Καθηγητή Joffe;

-Να πω ότι αρχικά προσπαθήσαμε να έχουμε τη μαρτυρία του εμπειρογνώμονα Malek Adly από την Αίγυπτο, που είναι διακεκριμένος δικηγόρος υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ένας από τους ιδρυτές του Μετώπου Υπεράσπισης Αιγυπτίων Διαδηλωτών, που καταγράφει παράνομες πρακτικές αστυνομικών δυνάμεων κατά ειρηνικών διαδηλωτών.

Ενώ, λοιπόν, ο Malek Adly συζητούσε μαζί μας διαδικτυακά και ενώ συμφώνησε να έρθει στην Κύπρο για την υπόθεση της αεροπειρατείας, συνελήφθη στις 5 Μαΐου του 2016 από την αιγυπτιακή αστυνομία για άλλη υπόθεση υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και -από τότε- βρίσκεται στη φυλακή, ενώ συνεχίζεται εκστρατεία ακτιβιστών για να απελευθερωθεί. Πάντως το Δικαστήριο, για τους δικούς του σκοπούς, θα έπρεπε να είναι πολύ πιο 'χαρούμενο' γιατί φέραμε τελικά τον Καθηγητή Joffe.

Γιατί; Γιατί θεωρώ ότι με την απόσταση που έχει, ως Άγγλος, θα ήταν πιο αντικειμενικός και βοηθητικός για το Δικαστήριο, σε σύγκριση με έναν Αιγύπτιο που είναι φυσιολογικό να είναι πιο συναισθηματικά δεμένος και να δίνει μια εικόνα των πραγμάτων ακόμη πιο σκληρή. Έτσι κι αλλιώς, αν ερχόταν ο Malek Adly, πιθανόν να έκλεινε η πόρτα επιστροφής του στην Αίγυπτο ή να τον περίμενε σύλληψη, φυλάκιση και βασανιστήρια, μετά την επιστροφή του. Κι αυτό το γνώριζε, αλλά συγκατένευσε να έρθει, λίγο πριν συλληφθεί.

«Δεν υπάρχει αμερόληπτο Δικαστήριο»...

Η ενδιάμεση απόφαση του Δικαστηρίου ήταν έκπληξη και για τον δικηγόρο του Moustafa Imam Ροβέρτο Βραχίμη. «Ήταν», μας είπε, «μια απόφαση χωρίς βάθος, αφού μιλάμε για έναν επιστήμονα και ακαδημαϊκό 76 χρονών, που μετά το πτυχίο της Χημείας έκανε άλλες σπουδές, έγραψε πολλά συγγράμματα, ασχολείται με τη Βόρειο Αφρική και τη Μέση Ανατολή τα τελευταία 50 χρόνια, συμβουλεύει τον Πρωθυπουργό της Βρετανίας και τον εκάστοτε Πρέσβη της χώρας στην Αίγυπτο, έδωσε πολλές μαρτυρίες σε δικαστήρια στην ίδια την Αγγλία, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στη Νέα Ζηλανδία και αλλού, για θέματα Αιγύπτου και ασύλου, κι έγιναν αποδεκτές...».

-Πιστεύετε ότι αποδυναμώθηκε η υπόθεση έπειτα από αυτό;

-Χωρίς εμπειρογνώμονα δεν έχει υπόθεση.

-Πώς σχολιάζετε τον ισχυρισμό της ΚΙΣΑ, για πιθανές πολιτικές παρεμβάσεις, σχετιζόμενες με τις σχέσεις Κύπρου-Αιγύπτου;

-Υπάρχουν, όντως, πολιτικές σχέσεις μεταξύ Κύπρου-Αιγύπτου και οικονομικά συμφέροντα...

-Είναι απαραίτητο να επηρεάζουν αυτές οι σχέσεις, εφόσον το Δικαστήριο είναι αμερόληπτο;

-Δεν υπάρχει αμερόληπτο Δικαστήριο, οπουδήποτε στον κόσμο. Ναι, υπάρχει ανεξάρτητο Δικαστήριο, που διορίζεται από ανεξάρτητη Επιτροπή και όχι από κάποιον πολιτικό, αλλά όχι αμερόληπτο. Η αμεροληψία έχει να κάνει με το ποιος άνθρωπος κάθεται στην έδρα, πώς μεγάλωσε, ποια ψυχολογία έχει, πώς επηρεάζεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και από πολλές άλλες παραμέτρους».

Όταν ο Moustafa είδε τον G. Regeni

Στην έκθεσή του προς το κυπριακό Δικαστήριο, ο Καθηγητής Emile Joffe περιέγραψε, μεταξύ άλλων, την παρούσα κατάσταση στην Αίγυπτο και την πολιτική δράση του Αιγυπτίου -κυρίως ως μέλους ένοπλων παλαιστινιακών οργανώσεων με δράση σε διάφορες αραβικές χώρες- που μπαινόβγαινε για πολλά χρόνια στις φυλακές της Αιγύπτου. Έγραψε ότι ο Moustafa Imam τελικά αφέθηκε ελεύθερος ως αποτέλεσμα της επανάστασης της πλατείας Ταχρίρ το 2011 και ότι έγινε μέλος του νέου Κόμματος Ελευθερίας της Αιγύπτου (Hizb al-Massirin al-Ahrar).

Και συνέχισε: «Τον Μάρτιο του 2013, η απαγόρευση της άδειας να ταξιδεύει -η οποία του είχε επιβληθεί από το 1982- ακυρώθηκε, αλλά σύντομα μετά ακολούθησε το στρατιωτικό πραξικόπημα κατά του καθεστώτος Μοχάμετ Μόρσι (Mohamed Morsi), στις 3 Ιουλίου του 2013. Συνελήφθη ξανά, τη μέρα μετά το πραξικόπημα και φυλακίστηκε για τους επόμενους 18 μήνες.

»Έκανε άλλες δύο απόπειρες να δραπετεύσει από την Αίγυπτο με πλαστά έγγραφα, αλλά έγινε αντιληπτός και στις δύο και πέρασε δύο μήνες -Δεκέμβριο 2015 και Ιανουάριο 2016- στη φυλακή υψίστης ασφαλείας του Καΐρου, Lazoghli. Υποστηρίζει ότι στη διάρκεια της κράτησής του αναγνώρισε τον επίσης κρατούμενο Giulio Regeni, Ιταλό μεταπτυχιακό φοιτητή από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, κι αργότερα συνειδητοποίησε ότι ο Regeni είχε δολοφονηθεί από άντρες των αιγυπτιακών υπηρεσιών ασφαλείας, αφότου το πτώμα του βρέθηκε στα περίχωρα του Καΐρου, τον Φεβρουάριο 2016.

»Έχω προσωπικό ενδιαφέρον για την πτυχή αυτής της υπόθεσης, γιατί ο Giulio Regeni ήταν φοιτητής στο δικό μου Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων και, αν και δεν τον γνώριζα καλά, συναντηθήκαμε, στο πλαίσιο των ακαδημαϊκών μου καθηκόντων. Ως αποτέλεσμα αυτής της συνειδητοποίησης, ο κύριος Moustafa Imam αποφάσισε να δημοσιοποιήσει την εμπειρία του στη φυλακή και να διαπράξει αεροπειρατεία στην εσωτερική πτήση Καΐρου και Αλεξάνδρειας, καθώς δεν είχε άλλο τρόπο να φύγει από την Αίγυπτο.

»Μετά την αεροπειρατεία, στις 29 Μαρτίου του 2016 και τη σύλληψή του από τις κυπριακές Αρχές στο Αεροδρόμιο της Λάρνακας, η Πρεσβεία της Αιγύπτου στη Λευκωσία, επικαλούμενη το Άρθρο 10 της διμερούς συμφωνίας έκδοσης μεταξύ Αιγύπτου και Κύπρου, ζήτησε την έκδοσή του στην Αίγυπτο.

»Στο μεταξύ ο κύριος Imam έκανε αίτηση ασύλου στην Κύπρο, γιατί φοβάται ότι οι αιγυπτιακές Αρχές θα τον κακομεταχειριστούν, θα τον υποβάλουν σε βασανιστήρια και πιθανόν να τον σκοτώσουν αν επιστρέψει στην Αίγυπτο, δεδομένων των πληροφοριών που έδωσε σε σχέση με τον Giulio Regeni. Για ν’ αντιληφθείτε τη βάση των ανησυχιών του, είναι απαραίτητη κάποια πληροφόρηση για την παρούσα κατάσταση στην Αίγυπτο».

Ο Στρατηγός που έγινε Στρατάρχης...

Ο Βρετανός Καθηγητής αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στο στρατιωτικό πραξικόπημα της 3ης Ιουλίου του 2013 κατά της κυβέρνησης του Προέδρου Morsi, που κυριαρχείτο από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. «Δεν υπήρχε καμιά αμφιβολία ότι ο Στρατηγός Sisi -που σύντομα θα γινόταν Στρατάρχης- αντιπροσώπευε τα συμφέροντα του στρατού στο κράτος, όπως όλοι οι προηγούμενοι Πρόεδροι της χώρας, πλην του Mohamed Morsi.

Αποφάσισε να διενεργήσει εκλογές στις 3 Ιουνίου του 2014 τις οποίες κέρδισε και τη χρονιά μετά την εκλογή του ως Προέδρου υπήρξε μια σημαντική επιδείνωση στην εικόνα της Αιγύπτου, σε σχέση με τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μια δραματική άνοδος στην καταπιεστικότητα (oppressiveness) του κράτους. Για παράδειγμα, τον Φεβρουάριο του 2015 τροποποιήθηκε ο σχετικός νόμος, ώστε να επιτρέπει στους δικαστές να παραμερίζουν τις καταθέσεις μαρτύρων σε ποινικές υποθέσεις, ενώ ένας διευρυμένος αντιτρομοκρατικός νόμος πέρασε τον Αύγουστο του 2015, αμέσως μετά τη δολοφονία του Γενικού Εισαγγελέα Hisham Barakat. Ο νόμος αυτός ουσιαστικά ποινικοποιεί οποιοδήποτε δημοσίευμα ΜΜΕ το οποίο δεν είναι ευθυγραμμισμένο με τις επίσημες δηλώσεις».

Δύο αμερικανικές εκθέσεις

Σύμφωνα με τον Βρετανό Καθηγητή, «η έκθεση του Αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών του Ιουνίου 2015 για τις πρακτικές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο ξεκαθαρίζει ότι, η τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Αίγυπτο επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια του 2014. Αναφέρεται σε “υπερβολική χρήση βίας από τις δυνάμεις ασφαλείας, περιλαμβανομένων παράνομων δολοφονιών και βασανιστηρίων, καταστολή πολιτικών ελευθεριών, περιλαμβανομένων κοινωνικών και κυβερνητικών περιορισμών στην ελευθερία της έκφρασης, στην ελευθερία του Τύπου και στην ελευθερία της ειρηνικής συνέλευσης και συνεργασίας”».

Για την παρούσα κατάσταση στις αιγυπτιακές φυλακές και κρατητήρια, ο Καθηγητής Joffe επικαλείται την έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών του 2016, στην οποία υπάρχουν περιγραφές «για απάνθρωπες και επικίνδυνες συνθήκες που συχνά καταλήγουν σε θάνατο, λόγω του υπερπληθυσμού, της κακοποίησης κρατουμένων από φρουρούς, περιλαμβανομένων ανηλίκων, της ανεπαρκούς ή ανύπαρκτης ιατρικής φροντίδας, των ακατάλληλων υποδομών και του εξαερισμού, της στέρησης τροφής και πόσιμου νερού».

ΑΥΡΙΟ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟ Β ́ ΜΕΡΟΣ
H γραπτή δήλωση του αεροπειρατή και συγκλονιστικές λεπτομέρειες για τη ζωή του.