Koolmees twijfelt over terugkeer in volgend kabinet

D66-minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) overweegt een nieuw ministerschap in het volgende kabinet aan zich voorbij te laten gaan. Dat zegt hij in de podcast Betrouwbare Bronnen. Koolmees wil meer aandacht aan zijn gezin gaan besteden. “Ik heb de afgelopen tien jaar – straks elf jaar – heel mooie dingen mogen doen en ik ben trots op wat we in Nederland bereikt hebben met elkaar. Anderzijds: ik heb twee jonge kinderen van acht en vijf en die hebben mij altijd aan het werk gezien, zal ik maar zeggen. Dat is het dilemma dat op tafel ligt”, zegt Koolmees. Hij wil niet ingaan op de vraag of hij dan misschien het ministerschap verruilt voor de Tweede Kamer: “Ik ben erover aan het nadenken. Punt.”

Koolmees heeft deze week het concept voor het D66-verkiezingsprogramma ingeleverd bij het landelijk bestuur van zijn partij. Volgens de commissie die Koolmees voorzat moet de economie opnieuw worden opgebouwd en de overheid moet opnieuw worden uitgevonden. In de podcast zegt Koolmees dat het kapitalisme heel veel welvaart en inkomensgroei heeft opgeleverd. “Maar we zien ook dat een ongebreidelde vrije markt leidt tot machtsconcentraties en monopolies.” Als voorbeeld noemt hij ‘Big Data en grote medicijnproducenten’. “Als zo’n concentratie zorgt voor overwinst en het verhinderen van kansen voor nieuwe toetreders, dan werkt het niet meer.” Koolmees wijst erop dat machtsconcentraties ook consumenten en het milieu benadelen. Ook wil hij de groeiende tweedeling in kansen tegengaan: “Op de arbeidsmarkt, in ontwikkeling en in inkomen.”

De overheid moet sterker worden in cruciale taken, zegt Koolmees. Maar die overheid moet ook vertrouwen terugwinnen bij de burgers. “Veel mensen hebben dat vertrouwen verloren. De afgelopen tien jaar is er te veel bezuinigd op de uitvoering. We dachten dat het via internet – met elektronische dienstverlening – efficiënter en beter kon. Dat blijkt niet te werken. Zeker niet bij mensen in een kwetsbare positie. De menselijke maat is uit het systeem verdwenen en het vakmanschap van medewerkers bij de Belastingdienst of het UWV heeft minder ruimte gekregen. De overheid heeft afstand gecreëerd. Dat leidt in sommige gevallen tot schulden en kafkaëske gevoelens dat je nergens terechtkunt.”

In de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst moest D66-staatssecretaris Menno Snel aftreden. Zijn twee opvolgers (ook van D66) hebben de zaak nog niet op orde.